Skuteczna reforma systemu nauczania zarówno w kraju jak i na świecie wydaje się być nieunikniona. Pytanie, w którym kierunku ją poprowadzić? Z pewnością można wyznaczyć kilka trafnych ścieżek efektywnej nowelizacji systemu nauczania.
Wszystkie te ścieżki w kontekście rynku pracy łączy, zdaniem autora, jedno hasło: Zarządzanie osobistą przedsiębiorczością i karierą. To proponowany przez autora tytuł przedmiotu nauczania, który ma szansę zyskać duże uznanie młodzieży, zarówno tej ponadgimnazjalnej jak i akademickiej – zainteresowanej świadomym zarządzaniem własną karierą zawodową. Dotychczasowa forma zajęć ponadgimnazjalnych z obszaru przedsiębiorczości pozwala poznać zagadnienie ogólnie i przekrojowo. Podczas gdy proponowany program nastawiony jest na indywidualny rozwój przedsiębiorczości i kariery każdego uczestnika.
Zarządzanie karierą to proces, który warto rozpocząć we wczesnym okresie edukacji ponadgimnazjalnej, najpóźniej zaś z początkiem studiów. Składa się on nie tylko z etapu doprecyzowania własnego celu zawodowego i analizy potencjału, ale także z umiejętności jasnej i spójnej komunikacji własnej, autentycznej marki na arenie zawodowej. Autor w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku edukacyjnego opracował, realizowany z powodzeniem na wybranych wyższych uczelniach w Polsce – Program Rozwoju Osobistej Przedsiębiorczości i Kariery HumanBrand. Na program składają się między innymi umiejętnie dobrane i połączone w metodyczny proces elementy dziedzin takich jak przedsiębiorczość, przywództwo, psychologia biznesu i społeczna a także narzędzia budowy i komunikacji marki (w tym branding personalny), wsparte wiedzą coachingową i mentoringiem.
Okazuje się, że młodzi ludzie wykazują wysoką świadomość wpływu marki personalnej na przebieg kariery. Na pytanie zadane młodym mieszkańcom Europy: Jak ważna w rozwoju kariery i poszukiwaniu pracy jest znajomość wiedzy oraz posiadanie praktycznych umiejętności w zakresie budowy marki personalnej? – ponad 94% młodych ludzi podkreśliło, że jest to ważny czynnik, w tym 44,6%, zalicza go do kluczowych w kreowaniu kariery. Podczas gdy tylko 1,5% uważa, że jest on całkowicie bez wpływu[1].
Rysunek 5. Wpływ umiejętności budowy profesjonalnej marki personalnej na karierę zawodową
Zdaniem autora to istotny wynik, wskazujący, że młodzi potrafią myśleć o sobie, w kontekście zawodowym, w nowoczesny i przyszłościowy sposób. Z pewnością nie bez znaczenia jest tu fakt, że na co dzień biegle posługują się komunikatorami internetowymi, tworzą i wypełniają treściami profile społecznościowe i z dużą częstotliwością komunikują się z innymi za ich pośrednictwem. Doskonale kojarzą te działania z kreacją marki. Podobnie bowiem działają przekazy budowane wokół marek produktów. Nie można oczywiście w żadnym stopniu przyrównywać marki produktu do marki człowieka. Produkty tworzą rynek masowy i łatwo kopiowany, podczas, gdy człowiek jest wyjątkowy i unikalny. Można natomiast efektywnie i z sukcesem wykorzystać sprawdzone przez specjalistów brandingu narzędzia, do komunikacji marki własnej osoby. Istotne jest przy tym, by budowana z użyciem nowoczesnych narzędzi marka personalna, była autentyczna i godna zaufania.
Pozwala na to program HumanBrand. Otwierając szeroko horyzonty myślowe młodych ludzi, daje możliwość budowy nie tylko przedsiębiorczej postawy, ale także motywuje do przyjęcia odpowiedzialności za własną przyszłość. Ucząc przy tym umiejętności zestawiania własnych aspiracji i aktualnej oraz przyszłej wiedzy i kompetencji z potrzebami rynku pracodawcy. W ramach przedmiotu młodzi ludzie mają okazję do przyjrzenia się sobie w kontekście świata, w którym funkcjonują. Zakres merytoryczny i narzędziowy pozwala w praktyce poznać i docenić techniki i zalety świadomej i spójnej komunikacji własnej marki personalnej oraz kierować własną karierą, zgodnie z indywidualnymi pasjami i zainteresowaniami. Marka personalna, gdy jest głęboko przemyślana i autentyczna, wspiera nasz proces kariery na rynku pracy, nie tylko w sytuacji poszukiwania nowych wyzwań w charakterze pracownika etatowego, ale także w roli przyszłego przedsiębiorcy. Wszelkie projekty zawodowe, których się podejmujemy, realizujemy bowiem w oparciu o zaufanie i wiarygodność. Przy czym należy podkreślić, że silna i wiarygodna marka pracownika wspiera markę reprezentowanej przez niego organizacji.
Ten nowatorski na europejskim rynku edukacyjno-rozwojowym program pozwala osiągać stosującym je osobom realne i wymierne cele zawodowe. Jego skuteczność potwierdzona jest między innymi wymiernymi efektami uzyskiwanymi przez uczestniczące w programie społecznym HumanBrand Kobieta Aktywna osoby, poszukujące na nowo swojego miejsca na rynku pracy. Wysokie zainteresowanie programem wykazują także studenci polskich uczeni, którzy mieli okazję poznać ideę, biorąc udział w programach pilotażowych. W 2013/2014 roku znaczna część z nich uczestniczyć będzie w programie HumanBrand rozbudowanym o narzędzia warsztatowe, o które najczęściej proszą młodzi w ankietach ewaluacyjnych.
Młodzi Europejczycy chcą uczestniczyć w podobnych zajęciach. Autor w badaniu, przeprowadzonym wśród młodych przebywających na Malcie, poinformował i zapytał w ankiecie: W latach 2012-2013 Instytut Brandingu Personalnego przeprowadził
w wybranych szkołach wyższych i firmach w Europie pilotażowy program HumanBrand. Program składa się z komponentów takich jak branding/ komunikacja marki, przywództwo, przedsiębiorczość, psychologia biznesu, psychologia społeczna, mentoring i biznes coaching. Gdyby Twoja szkoła lub firma zorganizowała podobne zajęcia, czy chciałbyś w nich uczestniczyć? Aż 91,5% młodych wyraziło chęć udziału w programie, z czego 53,8% jest bardzo zainteresowanych udziałem. Pozostałe 37,7% wyraziło chęć udziału, choć na ten moment nie widzi takiej konieczności. Wyniki przedstawia rysunek 5. Tylko 8,5% ankietowanych nie wyraziło chęci udziału w podobnych zajęciach. Wyjaśniają oni przykładowo: „Nie wierzę, że można się nauczyć takich rzeczy”, lub „Nie wierzę w taki program. Najlepiej jest patrzeć i uczyć się z życia codziennego”[2]. Ciekawym jest, że równocześnie te same osoby wskazują w ankiecie, iż znajomość narzędzi budowy profesjonalnej marki należą według nich do kluczowych lub ważnych czynników zarządzania karierą[3]. Wskazuje to, zdaniem autora, na niezrozumienie lub nieznajomość zagadnienia przez te osoby. Równie interesująco przedstawia się w tym zestawieniu fakt, że ani jedna z badanych 130 młodych osób nie wybrała odpowiedzi wskazującej, że uczestniczyła już wcześniej w podobnych zajęciach. Zestawiając to z wynikiem ponad 90% zainteresowanych udziałem w programie, można wysunąć wniosek, że proponowane zajęcia są bardzo pożądane przez młodych ludzi, a przy tym mają oni wysoką świadomość, jak ważna jest znajomość technik spójnej i profesjonalnej kreacji własnej marki na rynku pracy.
Rysunek 6. Chęć udziału młodych Europejczyków w zajęciach HumanBrand
Autor z uwagi na swoje doświadczenie w obszarze budowy marki, poparte kierunkowym wykształceniem i ponad 15-letnią praktyką zawodową jest w pełni przekonany, że w tworzeniu sytuacji edukacyjnej młodych ludzi nie wolno pominąć kluczowego aspektu, jakim jest przemyślana i spójna komunikacja na temat własnej osoby. W rozumieniu potocznym jest ona często mylona z promocją własnej osoby. Jednak komunikacja w oparciu o idee i techniki HumanBrand nie powinna być bezpośrednio łączona z działaniami reklamowo-promocyjnymi, nawet jeżeli stosowane w obu przypadkach narzędzia komunikacji są zbliżone.
HumanBrand to osobista analiza tego „kim jestem, dokąd zmierzam i co mam do zaoferowania otoczeniu zawodowemu”[4]. To efektywny proces, pozwalający na przyjrzenie się własnym ambicjom i aspiracjom, zestawieniem ich z aktualnymi możliwościami i zapotrzebowaniem rynku pracy, wyznaczeniem własnego, realnego celu i budową strategii jego osiągnięcia, w oparciu o osobiste atuty i kluczowy wyróżnik.
Podczas gdy wiedza uzyskana w trakcie studiów pozwala na odnalezienie się w przyszłym miejscu pracy, doprecyzowany w oparciu o własne oczekiwania i możliwości cel zawodowy, pozwala to miejsce określić i wytyczyć drogę do niego. Spojrzenie na karierę z perspektywy osobistych pragnień i oczekiwań, w połączeniu z posiadanymi talentami, oraz umiejętnością pełnego wykorzystania posiadanego potencjału, pozwoli młodym ludziom świadomie zarządzać własną karierą i budować ją w jasno wykreślonym, satysfakcjonującym kierunku.
Młodzi ludzie mają ambicje, brak im natomiast wystarczającej pewności siebie, by je realizować. Wiąże się to także w dużym stopniu z brakiem jasnego celu i wizji siebie za kilka lat. Proponowany przez autora program „Zarządzania osobistą przedsiębiorczością i karierą w oparciu o ideę HumanBrand”, pozwala budować nie tylko samoświadomość uczestniczącej w procesie osoby, ale także, a może przede wszystkim, wyzwala dużą odpowiedzialność za dorosłe życie, dając jednocześnie większe poczucie pewności i spokoju o własne miejsce w otaczającym nas świecie.
[1] Badanie własne „HumanBrand na rynku pracy”, Malta, sierpień 2013
[2] Ibidem
[3] Ibidem
[4]M. Żurakowska, HumanBrand Program, Institut of Career Development, Malta 2011
źródło: praca naukowo-badawcza część 5 Młodzi w kontekście osobistej przedsiębiorczości, celów i zarządzania karierą, autor: Maretha Żurakowska, Institute of Career Development, Malta, Uniwersytet Szczeciński, Politechnika Koszalińska oraz Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej w Szczecinie, 2013
Zobacz wszystkie rozdziały publikacji:
- Młodzi w kontekście osobistej przedsiębiorczości, celów i zarządzania karierą – abstrakt.
- Młodzież posiada aspiracje.
- Kiedy jest właściwy moment na pytanie o cel zawodowy?
- Perspektywa rynku pracy.
- Edukacja – czy wspiera karierę młodych w wystarczającym stopniu?
- Zarządzanie osobistą przedsiębiorczością i karierą to proces.